Οι δεσμεύσεις προς Ε.Ε. για την κυβέρνηση του Οκτωβρίου

Δεσμεύσεις όχι μόνο για το χρέος και το έλλειμμα, αλλά και για επώδυνες αλλαγές σε ασφαλιστικό και αγορά εργασίας, θα πρέπει να δώσει στις Βρυξέλλες η κυβέρνηση που θα προκύψει από τις εκλογές της 4ης Οκτωβρίου, προκειμένου να αποφύγει την επιτήρηση της οικονομίας και να εξασφαλίσει την παράταση για τη μείωση του ελλείμματος.

Σκληρή αναμένεται να είναι η διαπραγμάτευση με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή με δεδομένο ότι το έλλειμμα του 2009 αναμένεται -όπως δήλωσε την Πέμπτη ο υπουργός Οικονομίας Γιάννης Παπαθανασίου- θα ξεπεράσει το 6% του ΑΕΠ, ενώ ο ρυθμός ανάπτυξης θα είναι αρνητικός για πρώτη φορά έπειτα από 16 χρόνια, βοηθούσης βέβαια και της διεθνούς κρίσης.

Η διακύβευση της διαπραγμάτευσης για τη νέα κυβέρνηση δεν είναι τόσο ο χρόνος της παράτασης, αλλά οι συνθήκες κάτω από τις οποίες θα κληθεί ο επόμενος υπουργός Οικονομίας να πετύχει την επαναφορά του ελλείμματος κάτω από το 3% του ΑΕΠ. Αν δηλαδή θα θεσπίσει ο ίδιος μέτρα δημοσιονομικής προσαρμογής ή αν αυτά θα του επιβληθούν από τις Βρυξέλλες.

Σε καθαρά «τεχνικό» επίπεδο, σήμερα η Ελλάδα έχει τεθεί και επίσημα σε κατάσταση υπερβολικού ελλείμματος, της έχουν γίνει οι προβλεπόμενες συστάσεις από το συμβούλιο των υπουργών Οικονομίας και βρίσκεται στη φάση κατά την οποία θα πρέπει μέχρι και τις 27 Οκτωβρίου να δώσει ένα πρόγραμμα που θα περιλαμβάνει τα μέτρα με τα οποία θα πετύχει σταδιακά τη μείωση του ελλείμματος.

Στόχος είναι η χώρα μας να αποδείξει ότι αναλαμβάνει αποτελεσματική δράση (effective action) για τη μείωση του ελλείμματος. Με άλλα λόγια, ότι παίρνει μέτρα μόνιμου και διαρθρωτικού χαρακτήρα για τη μείωση του ελλείμματος σε ένα συγκεκριμένο χρονικό διάστημα. Αυτό προβλέπει η παράγραφος 8 του άρθρου 104, που περιγράφει τα στάδια της κατάστασης υπερβολικού ελλείμματος για τα κράτη - μέλη και εντάσσεται στη συνθήκη της Ευρωπαϊκής Ενωσης.

Αν το πρόγραμμα που θα υποβάλει η επόμενη κυβέρνηση γίνει αποδεκτό, τότε η χώρα θα πάρει μια ανάσα «μεταφερόμενη» από την παράγραφο 8 στην παράγραφο 7 του άρθρου 104 της συνθήκης, η οποία προβλέπει τις νέες συστάσεις για τη μείωση του ελλείμματος χωρίς άλλες συνέπειες. Στο ενδεχόμενο μη αποδοχής των μέτρων από το συμβούλιο υπουργών Οικονομίας, τότε η Ελλάδα θα πρέπει να υπομείνει μια επώδυνη επιτήρηση της οικονομίας.

Τεχνικά, το Συμβούλιο των υπουργών Οικονομίας θα εγκρίνει εισήγηση της Commission για την υπαγωγή της Ελλάδας στην παράγραφο 9 του άρθρου 104. Στην παράγραφο αυτή, προβλέπεται η επιβολή, από το Συμβούλιο, μέτρων για τη μείωση του ελλείμματος σε συγκεκριμένο χρονικό διάστημα. Παράλληλα, το κράτος - μέλος να στέλνει κάθε τρίμηνο στοιχεία για την πορεία υλοποίησης των μέτρων.

Το αμέσως επόμενο στάδιο, σε περίπτωση δηλαδή νέας αποτυχίας της χώρας - μέλους, περιγράφεται στην παράγραφο 11 του άρθρου 104 της συνθήκης, ότι το κράτος υποχρεώνεται σε:

* Πλήρη και αναλυτική περιγραφή προς το συμβούλιο για κάθε έκδοση ομολόγου.

* Προσφυγή στην ΕΤΕπ για συνδρομή στην αναδιάταξη του προγράμματος δανεισμού.

* Ατοκη κατάθεση του 0,5% του ΑΕΠ της στην ΕΚΤ, μέχρις ότου το έλλειμμα βρεθεί κάτω από το 3% του ΑΕΠ.

* Καταβολή όποιων άλλων προστίμων δύναται να επιβάλει το συμβούλιο.

Σε ό,τι αφορά τα μέτρα τα οποία θα πρέπει να ληφθούν, η δήλωση στα μέσα της εβδομάδας του επιτρόπου αρμοδίου για θέματα οικονομικών και νομισματικών υποθέσεων, Χοακίν Αλμούνια, ήταν σύντομη αλλά σαφής.

Εν μέσω της προεκλογικής περιόδου, διαμήνυσε προς όλους τους υποψήφιους διεκδικητές της κυβέρνησης, ότι όλοι στην Ελλάδα γνωρίζουν τι πρέπει να γίνει στην οικονομία. Ξεκαθάρισε επίσης με τον τρόπο του ότι δεν θα υπάρξει καμία περίοδος χάριτος για τη νέα κυβέρνηση λέγοντας, ότι στα τέλη Οκτωβρίου η Commission περιμένει συγκεκριμένα μέτρα από την ελληνική κυβέρνηση.

Το πακέτο των μέτρων

Είναι αλήθεια ότι το πλέγμα των μέτρων που η Commission θεωρεί απαραίτητο για την εξυγίανση της ελληνικής οικονομίας στην έκδοση που έχει ενσωματώσει και τη λειτουργία και τις επιπτώσεις της κρίσης, το έχει συμπεριλάβει στις εαρινές της εκτιμήσεις για την Ελλάδα και τα υπόλοιπα κράτη - μέλη. Το πακέτο να περιλαμβάνει μόνο μέτρα μόνιμου και διαρθρωτικού χαρακτήρα. Ως τέτοια χαρακτήρισε:

* Τη βελτίωση των μηχανισμών του φοροεισπρακτικού μηχανισμού για την είσπραξη των θεσμοθετημένων εσόδων και την κατάργηση των προνομιακών καθεστώτων φορολόγησης.

* Τη λήψη μέτρων μόνιμου και διαρθρωτικού χαρακτήρα για τη μείωση των δημόσιων δαπανών.

* Τη λήψη μέτρων για τη μείωση των δαπανών, οι οποίες σχετίζονται με τη γήρανση του πληθυσμού. Με άλλα λόγια, τη μείωση του κόστους λειτουργίας και διαχείρισης του ασφαλιστικού συστήματος, αλλά και την περιστολή των δαπανών στο σύστημα υγείας. Ειδικά στο σημείο αυτό, επιμένουν ιδιαίτερα, με δεδομένο ότι αποτελεί καθοριστικό παράγοντα για τη δημοσιονομική σταθερότητα της Ελλάδας, με δεδομένο και το πολύ υψηλό δημόσιο χρέος.

* Την περαιτέρω απελευθέρωση της αγοράς εργασίας με την υιοθέτηση της οδηγίας για τις υπηρεσίες, αλλά και τη χαλάρωση των πολύ αυστηρών κανόνων της εργατικής νομοθεσίας.

Ημερολόγιο

Τα βήματα που θα γίνουν μέχρι και την εξασφάλιση της παράτασης για τη δημοσιονομική προσαρμογή εντός ή και εκτός επιτήρησης για την οικονομία, περιλαμβάνουν τα ακόλουθα στάδια:

* Αποστολή μέχρι τις 30 Σεπτεμβρίου της έκθεσης δημοσιονομικών προοπτικών, η οποία θα περιληφθεί στις φθινοπωρινές εκτιμήσεις της Επιτροπής.

* Αξιολόγηση από τη Eurostat των εκτιμήσεων για την ελληνική οικονομία στις 22 Οκτωβρίου.

* Αποστολή μέχρι και τις 27 Οκτωβρίου του προγράμματος μόνιμων και διαρθρωτικών μέτρων για τη μείωση του ελλείμματος.

* Το Ecofin της 2ας Δεκεμβρίου, οπότε θα αξιολογηθεί από το συμβούλιο των υπουργών Οικονομικών το πρόγραμμα των διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων και θα αρχίσει επίσημα η διαδικασία διαπραγμάτευσης για τους όρους της επιτήρησης.

Επόμενος σταθμός θα είναι η υποβολή του αναθεωρημένου Προγράμματος Σταθερότητας και Ανάπτυξης της Οικονομίας, το οποίο θα δοθεί, μόλις ολοκληρωθούν οι διαπραγματεύσεις για την παράταση, οπότε θα συμπεριλάβει και τα μέτρα πολιτικής για τη μείωση του ελλείμματος.